Ik denk dat je er als leek weinig aan hebt om precies te weten hoe de besluitvorming momenteel verloopt, omdat je hem niet kan duiden. Je weet niet hoeveel zwaarte een bepaalde overweging heeft, je kan de ketting van belangen en overwegingen niet zien en je mist de achtergrondkennis en vaak ook de bestuurlijke kennis om de keuze te kunnen begrijpen. Als de overheid nu zegt: RIVM adviseerde x, we kozen om y, toch voor z, zorgt dat alleen maar voor maatschappelijke paniek en “WE DOEN HET VERKEERDE111!”. Je merkt nu al dat iedereen met een beetje kennis van excel de raarste scenario’s in elkaar fietst en vervolgens zegt: het RIVM heeft het fout, het gaat helemaal de verkeerde kant op. En bedenk ook wat dat met mensen doet: als je constant het idee hebt dat de verkeerde beslissingen worden genomen, heeft dat denk ik ook enorm veel invloed op je stemming.
Daarnaast wegen de Y factoren die wellicht niet direct te rijmen zijn met harde wetenschappen ook mee. Sentiment in de maatschappij is wel degelijk een enorm belangrijke factor om rekening mee te houden. Je kan wel op harde kennis blijven varen, maar als de helft van je bevolking huilend in de woonkamer kapot zit te gaan van zorgen, zijn de gevolgen wellicht groter. Klein voorbeeld: er was geen sterke onderbouwing om de scholen te sluiten, maar de maatschappelijke onrust had toch een sluiting tot gevolg. De gemoedsrust, bereidwillendheid van de burger is ook een hele belangrijke factor. Daaraan voorbij gaan heeft wellicht grotere gevolgen dan het virus zelf.
Ik ben vanuit mijn werk betrokken geweest bij de beslissing om het centraal examen niet door te laten gaan en vond dat die beslissing enorm zorgvuldig genomen is. Ik denk dat die beslissing puur op basis van kennis niet nu al genomen was. Maar dan ga je voorbij aan alles wat in de “lucht” zit. Op papier is het soms niet eens de meest logische keuze die gemaakt wordt en op papier verdwijnt zeker als de besluitvorming zo onwijs snel gaat vaak ook een flink stuk nuance.
Wil er niet mee zeggen dat besluitvorming niet transparant mag zijn. Ik ben bijvoorbeeld helemaal pro een mogelijke audit van bepaalde beslissingen die in deze periode zijn genomen, vind dat beslissingen en argumentatie zo snel mogelijk bij de burger moet zijn (wat nu ook gebeurd he, de politiek is altijd volgbaar, de persconferenties zijn volgbaar en de minister president heeft ons allemaal toegesproken en uitgelegd hoe de komende periode eruit ziet en wat er van ons verwacht wordt). Het is cruciaal om te documenteren en onderzoeken om van te leren en in de toekomst te weten hoe zaken zijn aangepakt, maar transparanter dan het nu is: ik denk dat veel mensen daar niet bij gebaat zijn.
