Maakt niet uit, dan weet je het nu. Ik denk dat dit een heel geschikt werk is om een meer gemêleerde groep mensen aan te spreken met poëzie. Dat zij in een klap zo bekend werd zegt ook wel iets over dat er dus hele grote groep mensen dit type werk zit te wachten. Eerdere inaugural poets (ook op kleinere schaal Nederlandse dichters) zijn bijvoorbeeld echt niet bij mij blijven hangen. Niet omdat ik niet van poëzie hou, wel omdat het werk vaak gewoon niet aanspreekt. Het raakt me niet.
En het kan daarnaast ook een hoge educatieve waarde hebben als je het inderdaad integreert in de (historische) context. Dan is misschien een Nederlandse uitgave nog van grotere waarde omdat poëzie als genre vaak al moeilijk wordt gevonden door leerlingen/studenten. Engels is misschien dan wel een brug te ver. Dan kan men bij vakken als maatschappijleer, Nederlands, geschiedenis, Engels, levensbeschouwelijke vorming en burgerschap wat mee doen.
Maar het zal sowieso verdomd lastig zijn om bepaalde onderdelen van Amanda Gormans werk goed te vertalen. Het moet geen AliExpress spoken word worden.
1 like
Helemaal mee eens, denk dat het juist daarom een wereld van verschil maakt als je een zwarte spoken word artiest voor dit werk kiest. Iemand wiens werk in de basis maatschappijkritisch is, voor wie zwart zijn een lived experience is en die zowel de Nederlandse taal als de Engelse goed beheerst. En die zijn er gewoon. Dat (de kwaliteit) staat nog los van het racistische element als je structureel die spoken word artiesten passeert, want dit krijgt nu als incident veel aandacht, maar het is een structureel probleem.
7 likes
Dit doet me (ook) denken aan een situatie in Engeland. Ik heb er al eerder over willen posten maar ben er al vanuit gegaan dat niemand ervan gehoord zou hebben (goed he). Florence Given versus Chidera Eggerue, heeft iemand ervan gehoord?
Tl;dr Chidera (zwarte vrouw) en Florence (witte vrouw) zaten bij dezelfde uitgeverij. De uitgeverij promoot het werk van Florence meer waardoor ze bovenaan de boekenlijsten is gekomen. Maar Florence heeft veel werk van Chidera gekopieerd (plagiaat dus) en is dus bekend over de rug van een zwarte vrouw. Florence ontkent dit en had het in haar statement ook over ‘sensitivity readers’ waarop Chidera en andere tegenstanders hebben gezegd dat je geen boek moet schrijven over een bepaald onderwerp als je vervolgens een SR nodig hebt. #passthemic
De hele kwestie is echt mega interessant om te volgen. Het is duidelijk dat ‘wit’ veel beter verkoopt. De keuze voor MLR is daarom niet verrassend, maar wel teleurstellend.
7 likes
In dit geval is een vertaler van kleur inderdaad beter omdat die o.a. de context begrijpt. Een witte Nederlandse vrouw zal nooit begrijpen hoe het is om een Amerikaanse zwarte vrouw te zijn. Ik ken ze niet omdat ik niet in het spoken world / vertaler wereldje zit maar ik weet zeker dat er zwarte vrouwen zijn die meer dan kundig zijn om dit werk te doen. Die had de uitgever moeten voorstellen. Vind dit wel een goed draadje als reactie hierop:
18 likes
En @Shaaar
Wat je zegt, omdat een zwarte schrijver in dit geval de context begrijpt. Maar is dat wel zo? Dat diegene en Gorman beiden zwart zijn maakt niet per se dat ze dezelfde context begrijpen (helemaal aangezien het US // NL is). Gormans werk gaat niet enkel over haar huidskleur.
Als ervoor wordt gekozen om een vertaler te kiezen die zo dicht mogelijk bij Gorman zelf in de buurt komt, zou je wellicht meer factoren dan alleen huidskleur moeten mee laten spelen, dus ook geslacht, afkomst, opleiding, achtergrond, ev. Amerikaan enz. Maar daar hebben we het niet over, we hebben het alleen over huidskleur als doorslaggevende factor en niet over andere factoren.
In een vertaling kun je grofweg twee kanten op: of je blijft zo dicht mogelijk bij het origineel (met dito vertaler) of je laat de vertaler los en geeft er een eigen draai aan. Als in dit geval zou worden, denk ik dus dat huidskleur niet de énige factor moet zijn.
Ik ben het overigens niet oneens hoor, vind de keuze voor Rijneveld ook niet geslaagd en denk dat het terecht is dat ze de opdracht nu heeft teruggeven. Zeker als het inderdaad zo is dat er wederom geen (zwarte) mensen gevraagd zijn die geschikter zouden zijn (draadje van Clarice Gargard is idd verhelderend @Dombo) . Maar vind de discussie wel erg interessant en zoek juist graag voor mezelf uit wáárom we hiervan vinden wat we vinden zonder te blijven hangen in ‘ja, Rijneveld is niet zwart dus niet geschikt’ of juist ‘Kleur maakt niet uit, ze is er wel geschikt voor’. (laatste stuk ge-edit).
Eens met wat hiervoor gezegd is over de keus voor Rijneveld en goed dat ze de opdracht teruggegeven heeft.
Wil nog toevoegen dat ik het eigenlijk ook raar vind dat voor een bekende schrijver wordt gekozen, alsof je als je kunt schrijven ook automatisch goed bent in vertalen? Vertalen is een vak, daar zijn opleidingen voor?
edit: als de uitgeverij niet had geselecteerd op bekendheid maar expertise waren ze waarschijnlijk veel sneller bij een zwart persoon uitgekomen. Door voor te selecteren op een bekende schrijver sluit je bij voorbaat al bijna alle zwarte personen uit. (of was bekendheid een eis vanuit de Amerikaanse uitgeverij? dat zou kunnen maar ook dan had Meulenhoff kunnen zeggen: luister, wij hebben hier geen bekende jonge vrouwelijke zwarte schrijvers - shame on us - maar we hebben wel deze witte, dus kies maar tussen die en drie andere getalenteerde zwarte spoken word artists/vertalers. Nou, dan weet je wel wat Amanda Gorman gekozen had.)
8 likes
Ah je papa 
Wat naar zeg, echt belachelijk dat zijn collega´s zo naar doen,
1 like
Ik denk dat als huidskleur een factor is in het werk van iemand, dat huidskleur een dominante factor is om rekening mee te houden. Tuurlijk bestaan er nog allerlei andere verschillen niemand zegt dat alle zwarte vrouwen hetzelfde zijn, maar er bestaat zoiets als een gedeelde ervaring omdat je dezelfde huidskleur hebt. Maar daar wil ik niet over discussiëren met iemand die niet ervaart hoe het is om die huidskleur te hebben, omdat ik denk dat je het gewoon simpelweg niet gaat begrijpen als je er niet voor kiest om ons/mij op ons woord te geloven.
15 likes
Dat geloof ik. Waar ik op doelde, is dan ook meer: als huidskleur zo belangrijke factor is, is dat dan ook direct zo doorslaggevend dat andere factoren daarnaast niet meer relevant zijn? Daar kan het antwoord ja op zijn. En dat neem ik dan aan. Ik begrijp het alleen nog niet en dat wil ik juist wel door door te vragen. Wellicht had ik meer vraagtekens moeten gebruiken.
Maar denk je ook niet dat het belangrijk is om juist verder te gaan dan alleen aannemen? Want hoe meer (flinke poging tot) begrip, hoe intrinsieker gemotiveerd de maatschappij daadwerkelijk kan veranderen.
Tuurlijk zal ik de context nooit helemaal begrijpen, maar ik denk juist dat om racisme goed te aanpakken witte mensen als ik niet alleen maar moeten aannemen (en als white savior #BLM blokjes plaatsen zonder verdere verdieping), maar ook moeten proberen te begrijpen. Niet elk vraagteken dat een wit iemand ergens bij zet, is direct ondermijnende kritiek.
En natuurlijk leer ik ook heel veel van boeken lezen, artikelen lezen etc, maar de wederkerigheid van een discussie over een specifieke case is juist heel leerzaam denk ik (maar die hoef jij niet per se te voeren natuurlijk).
Coronajaartje doorgebracht bij de nonnen in Vught?
Het illustreert denk ik nog maar eens dat ze vooral op naamsbekendheid is gekozen want de taal goed kennen is behoorlijk essentieel om een tekst behoorlijk te kunnen vertalen zou je zeggen
Ik geloof dat je sommige dingen simpelweg nooit gaat begrijpen. Ik ga bijvoorbeeld nooit begrijpen hoe het voelt om te behoren tot een groep gelovigen die al jarenlang wordt aangevallen door meerdere politieke partijen. Toch kies ik ervoor om naast hun te staan wanneer dat nodig is. Dat is wat je in mijn ogen doet als je écht naar die betere maatschappij wilt. Er zijn zoveel dingen die ik niet begrijp, maar dat houdt me niet tegen om toch de goede zaak te steunen.
Je noemt het leren, maar het is in werkelijkheid het in twijfel trekken van de ervaring van een groot groep mensen tot dat jij genoeg bewijs hebt om het niet meer in twijfel te trekken. Hoezo zou zwart zijn geen ervaring zijn die het beste door mensen met vergelijkbare ervaringen begrepen wordt? Wat is er zo moeilijk aan geloven dat ik denk dat de woorden: “A skinny Black girl descended from slaves” het best vertaald kunnen worden door iemand met dezelfde ervaringen en dezelfde huidskleur? Wat is er zo moeilijk aan begrijpen dat die huidskleur in dit geval boven andere veel minder relevante factoren (zoals jong carriere maken in de literaire wereld bij mlr) gaat? In mijn ogen is het doodsimpel, maar om het uit te leggen zou ik aan je moeten beschrijven wat zwart zijn in een witte wereld betekent. Het internet staat vol met die verhalen. Je googled ze zo, dus ik voel daar niet zoveel voor.
Ik vind het prima dat je “een flinke poging” tot begrip doet, maar ik zie voor mezelf met alle berichten hierboven geen rol meer om jou te helpen in die “flinke poging”. Misschien is er iemand anders hier die daarover met je in gesprek wil?
30 likes
Nu Live BIJ1:
Je kunt het volgen via https://www.facebook.com/717249231795539/videos/870951980139457 en
4 likes
Ik weet nog dat Claudia de Breij zei: ik snapte pas echt waarom cultural appropriation kwetsend is toen er twee hete, heteroseksuele zoenende vrouwen op een cover stonden en dat ‘pro-LHBTI’ was. Zij heeft vaak niet veilig gevoeld op straat, mocht niet trouwen, was anders en raar, en opeens zijn er een paar meiden die voor de leuk tongend op de cover staan pro-LHBTI? Opeens was het in de mode? Wat hebben die ooit gedaan voor de homorechten in Nederland? Waarschijnlijk niets. Hebben ze ooit de lasten ondervonden? Nee.
Geef ruimte en erkenning aan mensen die een strijd leveren, die een tandje bij moeten zetten om hetzelfde te bereiken of die kans niet eens krijgen.
Daarnaast is de draad van Clarice Gargard heel goed. Je wordt niet eens gezien/overwogen voor een klus die je op het lijf geschreven is.
edit; overigens zijn racisme/lhbti zijn niet 1 op 1 vergelijkbaar maar ik vond deze uitleg voor het concept wel verhelderend.
25 likes
Er zijn ontzettend veel op Twitter / instagram te volgen. Twitter: @rzuaslan, clareesi, manju Reijmer, Clarice gargard en vanuit daar vind je meer. Insta: marketingvrouw.
Ikzelf ben mij er aantal jaar terug ook in gaan verdiepen. Het begint met veel lezen… Op een gegeven zie je het overal en dan kun je niet meer niet zien, if that makes sense.
2 likes
Dankjulliewel. (vooral @Shaaar). Ik heb er nog eens over nagedacht en ik denk dat ik weet wat het voor mij nou zo lastig maakt. En ik denk ook wel herkenbaar voor anderen.
Ik ben vanuit mezelf en opleiding gewend om áltijd door te vragen, te analyseren, nooit iets zomaar aan te nemen en door te graven tot je het begrijpt. Het is voor mij de uitdaging om dat uit te zetten en te accepteren.
Ik lees echt veel (ken de accounts die @Sproetjes bijv ook allemaal), maar dat blijft toch grotendeels eenzijdig en daarom bij aanname. Daarom dacht ik juist: misschien is dit een interessante case om het leren wat minder eenzijdig te laten verlopen en te discussiëren (zoals ik gewend bent van andere onderwerpen), maar misschien is het juist de crux dat dat nooit op een gelijkwaardige manier zal kunnen. Dus dat inzicht heeft deze halve discussie me toch gebracht dan denk ik.
3 likes
Voor de mensen zonder abonnement op het Parool: hij post zijn columns ook altijd (in zijn geheel) op zijn insta. En ze zijn bijna altijd zeer on point!
4 likes
https://mobile.twitter.com/EefjeVerhagen/status/1365892555410268164 Dit is ook een hele goede uitleggende draad.
@Camomille wellicht ook goed om te lezen. Ik waardeer je post en vind het fijn dat je er nog eens over nagedacht hebt, maar er zitten er aantal dingen in waar ik toch een beetje van mort zuchten. Daarom heb ik er inhoudelijk niet op gereageerd. Maar denk dat je hier wel wat aan hebt.
11 likes
Maar wat bedoel jij precies met aannamen en eenzijdig? (ik denk dat het daar een beetje mis gaat).
Bedoel je misschien dat zij niet steeds persoonlijk met elk wit persoon een gesprek aangaan of iets wel of niet racisme is? Zij zijn daar niet verantwoordelijk voor namelijk (they are not your teacher, veel witte mensen verwachten dat wel en dat gaat eigenlijk terug naar de slavernij feels. Wit persoon wil iets, zwart persoon moet leveren.) en het continu moeten verdedigen van iets wat zij ervaren (wat dus heel vaak (continu) in twijfel getrokken wordt door witte mensen ‘dat is niet racistisch hoor want ze bedoelen het niet zo’ of ‘ik ben niet racistisch hoor, want ik wist niet dat zwarte Piet kwetsend was hoor, dat heb ik nooit geweten’) is onderdeel van het probleem.
En onthoud dat het een enorme privilege is dat je erover kunt lezen en leren (een keuze namelijk). Zij hebben die keuze niet en hebben er dag in dag uit mee te maken.
4 likes